Organizacja zbiorowego zarządzania to stowarzyszenie zrzeszające twórców. Jej statutowym zadaniem jest zbiorowe zarządzanie i ochrona praw autorskich powierzonych przez członków lub inne podmioty oraz wykonywanie uprawnień wynikających z ustawy
Ustawa narzuca obowiązek jednakowego traktowania praw członków organizacji w zakresie zarządzania tymi prawami lub dochodzenia ochrony. Każdemu, kto zwróci się do organizacji ochrony praw autorskiej o zgodę na wykorzystanie utworu, zgoda taka powinna być udzielona chyba że zachodzą ważne powody, aby jej odmówić. Za ważny powód można uznać nieuzyskanie przez zainteresowanego zgody innych uprawnionych do utworu lub artystycznego wykonania.
Jeżeli na danym polu eksploatacji działa więcej niż jedna organizacja ochrony praw autorskich, a istnieje potrzeba akcji „właściwej organizacji w obronie praw autora”, wówczas uznaje się za nią albo organizację, do której należy twórca, albo gdy nie jest on członkiem żadnej organizacji lub nie ujawnił swego autorstwa – organizację „właściwą” wskazuje Komisja Prawa Autorskiego.
Nadzór nad organizacjami ochrony praw autorskich sprawuje Minister Kultury i Sztuki. On też udziela i cofa zezwolenia na podjęcie przez organizacje swej statutowej działalności w zakresie wynikającym z ustawy o prawie autorskim.
Organizacja zbiorowego zarządzania prawami autorskimi zajmuje się zarządzaniem prawami do tych rodzajów utworów, które występują i są jednocześnie wykorzystywane w dużej liczbie na rynku, co oznacza zarówno faktyczną niemożność sprawowania kontroli nad tymże korzystaniem przez zainteresowanych autorów, jak i olbrzymią trudność dla podmiotów korzystających z utworów, polegającą na konieczności identyfikacji autorów, uzyskiwania zezwoleń i negocjowaniu wynagrodzeń. Podstawowym typem tego rodzaju utworów są np. drobne utwory słowno-muzyczne, czyli piosenki. Na mocy tzw. licencji generalnej każdy użytkownik może korzystać z tego rodzaju utworów na jednakowych warunkach, stąd mówi się o zbiorowym polu zarządzania. Inne zasadnicze pole działania takiej organizacji stanowi zarządzanie pieniędzmi pochodzącymi z tzw. wtórnego obiegu, a więc wpływami od sprzedaży urządzeń reprodukcyjnych, czystych nośników oraz z tytułu reprografii.
Organizacja zbiorowego zarządzania prawami nie jest organizacją o charakterze komercyjnym – uzyskane przychody powinny być bez zbędnej zwłoki rozdzielone między twórców i innych uprawnionych, a organizacja powinna potrącić z nich jedynie uzasadnione koszty swej działalności. Ustawa tę kwestię pozostawia bez regulacji tworząc możliwości nadużyć.