Zadania własne są podstawowym rodzajem zadań publicznych wykonywanych przez samorząd, w szczególności samorząd terytorialny – występującym obok zadań zleconych (przekazanych w drodze ustawy zadań administracji rządowej) i zadań powierzonych (wykonywanych na podstawie porozumienia zawartego z właściwym organem administracji rządowej).
W języku potocznym pojęcie „zadania własne” można rozumieć jako takie, które według siebie należy wykonać samemu – takie zadanie, za wykonanie i skutek którego się odpowiada. Tak też rozumie się zadania własne w języku prawnym.
Zgodnie z art. 166 Konstytucji RP zadaniami własnymi jednostki samorządu terytorialnego są zadania publiczne służące zaspokajaniu potrzeb tej wspólnoty samorządowej, podczas gdy zadaniami zleconymi są inne zadania publiczne, wykonywanie których ustawa zleca jednostkom samorządu terytorialnego, jeżeli wynika to z uzasadnionych potrzeb państwa. Z zadeklarowanej w preambule Konstytucji RP zasady pomocniczości wynika podstawowa rola zadań własnych wśród zadań jednostek samorządu, przede wszystkim zadań gmin, które mają wykonywać wszystkie zadania samorządu terytorialnego niezastrzeżone dla innych jednostek samorządu terytorialnego (art. 164 ust. 3 Konstytucji); samorządowi terytorialnemu przysługuje w ramach ustaw istotna część zadań publicznych, wykonywanych przez jednostki samorządu w imieniu własnym i na własną odpowiedzialność (art. 16 ust. 2 Konstytucji), przy czym do samorządu terytorialnego mają należeć zadania publiczne niezastrzeżone przez Konstytucję lub ustawy dla organów innych władz publicznych (art. 163 Konstytucji RP).
Zadania własne gmina, a także powiat i województwo samorządowe wykonuje we własnym imieniu i na swój rachunek – jako zadania przysługujące samorządowi ze względu na potrzebę dostosowania ich do potrzeb danej wspólnoty samorządowej, a nie wykonywania według jednolitych reguł w całym państwie, w sposób zestandaryzowany, co stanowi cechę zadań zleconych.