Informacją chronioną jest każda informacja podlegająca szczególnym warunkom jej potencjalnego wykorzystania. Zakres znaczeniowy tego pojęcia obejmuje zarówno informacje ze sfery publicznej, jak i prywatnej.
Zgodnie z Konstytucją RP wszelka informacja o sprawach publicznych, jeżeli nie została na podstawie ustawy objęta tajemnicą państwową lub służbową, albo nie narusza godności, prywatności człowieka lub innych tajemnic ustawowo chronionych jest jawna i dostępna. Można więc powiedzieć, że zbiór informacji publicznych dzieli się dychotomicznie na te jawne, a więc podlegające udostępnianiu oraz niejawne lub chronione szczególnymi tajemnicami.
Aktualnie w świetle zarówno obowiązującej Konstytucji RP oraz regulacji prawa międzynarodowego informacje o których się stanowi w poszczególnych regulacjach to takie dane, które zostały ustalone i utrwalone lub stanowią cechy i właściwości rzeczy. Przykładowo taką daną będzie kolor oczu, karnacja skóry, wzrost – informacje te nie muszą być ustalone i utrwalone, aby były chronione, gdyż są objęte prywatnością człowieka i nikomu nie wolno dokonać takich ustaleń i utrwaleń bez zgody zainteresowanego ani dysponować nimi samodzielnie.
Informacje z obszaru prywatności człowieka są chronione co do zasady i zgodnie z art. 47 Konstytucji RP każdy sam decyduje o ich ujawnieniu, przy czym w pewnym zakresie regulują to przepisy szczególne m.in. o ochronie danych osobowych, dóbr osobistych, czy prawa pracy. Innymi słowy, informacja prywatna dotycząca osoby fizycznej jest co do zasady chroniona. Aktualnie w Unii Europejskiej obowiązuje również Ogólne Rozporządzenie o Ochronie Danych (RODO), które wzmacnia rzeczoną ochronę danych również na poziomie ponadpaństwowym. Szczególna sytuacja występuje jedynie w zakresie przedsiębiorstw, ponieważ traktowane są jednakowo bez względu na przynależność do sektora publicznego, czy też prywatnego. Kryteriami dostępności są w nich normy wynikające z regulacji ochrony konkurencji. Równolegle przysługującą ochroną funkcjonujących w tych przedsiębiorstwach zbiorów informacji publicznej niejawnej i prywatnej osób fizycznych, jest ochrona danych osobowych lub pracowniczych. Przedsiębiorca ma obowiązek ochrony informacji o pracowniku, które zawarte są w jego aktach, a dotyczą jego stanu zdrowia, życia osobistego, czy stanu majątkowego.
Przykładowo, ochrona informacji poza podstawowym zakresem informacji niejawnych jest objęta obowiązkami ochrony wynikającymi z regulacji:
-
- tajemnicy skarbowej
- tajemnicy przedsiębiorstwa
- tajemnicy bankowej
- i innych zawodowych np. adwokata, lekarza.
Tajemnica skarbowa została unormowana jako instytucja w ustawie Ordynacja podatkowa. Ochroną obejmuje informacje dotyczące danych podatników/płatników, a także akt kontroli skarbowej oraz danych uzyskanych bezpośrednio od banków i innych instytucji finansowych. Sytuacje powzięcia informacji chronionych przez osobę nieuprawnioną są odpowiednio sankcjonowane przez ustawę.
Tajemnicę przedsiębiorstwa wprowadza ustawa o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji. W rozumieniu ustawy objęte tajemnicą przedsiębiorstwa są informacje nieujawnione do wiadomości publicznej, takie jak szczegóły techniczne, technologia produkcji, tajemnice handlowe i organizacyjne oraz wszystkie inne posiadające wartość gospodarczą, jeżeli przedsiębiorca postanowił uznać je za podlegające ochronie.
Tajemnica bankowa obejmuje każdą informację, o ile dotyczy ona czynności bankowych i osób będących stroną umowy, została uzyskana podczas negocjacji i jest związana z realizacją umowy podpisanej z bankiem. Tajemnica bankowa obejmuje nie tylko instytucje finansowe, ale również podmioty za pośrednictwem których bank wykonuje swoje czynności.
Przepisy odnoszące się do chronienia informacji objętych tajemnicą zawodową zawierają również ustawy o radcach prawnych i adwokaturze. Stanowią one, że zarówno radca prawny, jak i adwokat „(…) jest obowiązany zachować w tajemnicy wszystko, o czym dowiedział się w związku z udzieleniem pomocy prawnej”.
Polska ustawa karna również podejmuje problem ochrony informacji. Artykuł 266 § 1 KK mówi: każdy kto, wbrew przepisom ustawy lub przyjętemu na siebie zobowiązaniu, ujawnia lub wykorzystuje informację, z którą zapoznał się w związku z pełnioną funkcją, wykonywaną pracą, działalnością publiczną, społeczną, gospodarczą lub naukową, podlega odpowiedzialności karnej.